Onlangs mocht ik een interactieve lezing geven over rouw en verlies. Ik begon met te zeggen dat de eerste gedachte bij rouw en verlies is, dat het gaat over het verlies van iemand van wie we houden. Toch, zo vervolgde ik, is het onderwerp breder dan dat. Want als verlies ‘iets kwijt raken’ is, dan betreft het meer. Dan gaat het over alles wat er eerder was en waar we aan gehecht waren en er nu niet meer is.

Verlies is breed

Aan de aanwezigen vroeg ik aan welke verliezen zij dachten. Naast het verlies van een geliefde kwamen er verschillende verliezen naar voren zoals bijvoorbeeld het verlies van gezondheid, werk, een droom, mogelijkheden, vriendschappen en jezelf.

En er werd ook verlies genoemd dat niet gaat over iets kwijt raken, maar over iets niet vinden waar je wel op had gehoopt, zoals het niet vinden van een levenspartner, het niet krijgen van kinderen of geen verbinding kunnen ervaren met mensen om je heen.

Elk verlies is weer anders

Wat verder naar voren kwam is dat het ook belangrijk is te beseffen dat hetzelfde verlies ook weer totaal anders kan zijn. Omdat we allemaal verschillend zijn.

We hebben allemaal onze eigen geschiedenis en ook de omstandigheden rond het verlies kunnen heel verschillend zijn.

Zoals:

• Is er bijvoorbeeld sprake geweest van ziekte of niet
• Heb je wel of niet afscheid kunnen nemen?
• Kun je terugkijken op goede herinneringen of niet?
• Is het verlies zichtbaar of onzichtbaar?
• Is het je overkomen of heb je er een keus in gehad?
• Heeft het verlies een adres of is er geen plek om bij te rouwen…
• Wordt je verlies erkend of mag het er niet zijn en is het een geheim.

Er kan ook verlies zijn waar je zelf geen weet van hebt. Je draagt een gemis bij je en je weet niet waar het vandaan komt. En veel later kom je erachter dat er iets gebeurd is wat je gevoel verklaart.

Bijvoorbeeld dat je een tweelingzusje hebt dat bij de geboorte is overleden en wat je niet eerder is verteld.

Beelden die spreken

Rouwen is bezig zijn met je verlies, het is het verlies aankijken. Daar zijn verschillende theorieën over geschreven en daar valt veel over te lezen. Maar net zoals elk verlies heel persoonlijk is, zo is de manier van rouwen dat ook.

Dat is niet zomaar in wat theorieën en woorden weer te geven. Als creatief coach reik ik daarom graag beeldend materiaal aan. Het roept herkenning op en helpt je zonder woorden te vertellen hoe jij iets ervaart.

Hieronder vind je vier bestaande  beelden van rouw.

Ze helpen om te snappen hoe rouw werkt. Soms herken je je in het ene beeld en dan weer in het andere. Je kunt ze allemaal tegenkomen in het proces.

• Het beeld van een weg. Rouw is als lopen op een pad; je gaat  van het ene punt naar het andere. Onderweg kun je allerlei gevoelens en obstakels tegenkomen maar op een gegeven moment ben je aan het einde van de weg.

• Het beeld van een roeiboot. Om in een roeiboot vooruit te komen heb je twee roeispanen nodig. Rouw is een beweging met beide roeispanen: bezig zijn met het verlies aan de ene kant en bezig zijn met het opnieuw vormgeven van de toekomst aan de andere kant. Aan de slag met wat je bent kwijtgeraakt en met hoe je zonder dat verder moet. Met één roeispaan roeien maakt dat je niet verder komt maar lijft ronddraaien.

• Het beeld van een doolhof. Rouw kan ook lijken  op ronddolen in een doolhof: je komt op punten waar je al eerder bent geweest. Je hebt geen overzicht over waar je je bevindt en je vraagt je af, ‘hoe kom ik er uit?’ of ‘kom ik er ooit wel uit?’ Het kan misschien wat langer duren om de uitgang te vinden, maar gelukkig heeft ook het doolhof die ook!

• Het beeld van een wenteltrap. Een wenteltrap klim je tree voor tree op. Je komt steeds hetzelfde uitzicht tegen, maar, omdat je hoger bent kijk je vanuit een ander perspectief. Bijvoorbeeld: je hebt geen partner terwijl je dat wel graag had gewild…je vriendinnen trouwen wel, en als zij verder in de tijd kinderen krijgen, raakt dat jouw verlies, ook de hoogtepunten die je vriendinnen meemaken met hun kinderen maak jij niet mee en als je vriendinnen oma worden, wordt jij dat niet….steeds verder op de wenteltrap vanuit een ander perspectief wordt je verlies opnieuw geraakt. Je neemt het verlies mee de wenteltrap op en terwijl je hoger komt verandert het zicht en neemt de afstand toe.

Vier beelden die herkenning kunnen oproepen. En omdat rouwen iets persoonlijks is, iets wat iedereen weer anders doet en ervaart,  zijn er onomstotelijk nog veel meer beelden te bedenken en te maken.

Zelf beelden maken

In mijn eigen proces van rouw – na het verlies van mijn man- ben ik ook bezig geweest met het maken van beelden. Daarbij heb ik het materiaal waarmee ik werkte (klei en papier) gescheurd. En zo voelde het ook….mijn man en ik waren rauw van elkaar gescheurd door de dood.

Dit beeldend te maken is helpend geweest om mijn rouw en verlies te begrijpen en te doorworstelen. Lees hier meer over in mijn blog de kracht van creativiteit bij rouw en verlies.

Welk beeld van rouw roept bij jou herkenning op?

Heb je misschien ook een beeld gemaakt? Zo ja, wat vertelt het over jouw rouw naar aanleiding van het verlies waar je mee te maken hebt?

Of zou je een beeld willen maken? Welk materiaal spreekt je dan aan om mee te gaan werken?

Wil je daarbij hulp? Neem dan contact met me op voor een gratis adviesgesprek. Ik help je graag een beeld te maken van jouw persoonlijke ervaring.